Doorgaan naar hoofdcontent

In Lelystad is bijna geen straat te vinden

Lelystad is aan de klei onttrokken bij de inpoldering van Flevoland. De stad werd pas voor het eerst echt bewoond in 1967. Daarmee is de stad een paradijs voor stedebouwkundigen en voor straatnaamgevers. Want wat is er nou mooier dan met een schone lei te mogen beginnen bij het uittekenen van de straten van een stad, en bij het bedenken van de namen voor die straten? Net zoals bij oudere steden en dorpen geeft de straatnaamgeving een mooi beeld van de tijd waarin de stad is ontstaan.

Wat bij het bestuderen van de plattegrond van Lelystad direct opvalt, is dat er bijzonder weinig gebruik is gemaakt van de gebruikelijke achtervoegsels zoals 'straat' en 'weg'. Van de ongeveer 375 straatnamen eindigen er maar 73 op '-straat' (20%) en 54 op '-weg' (14%). Er is dus letterlijk bijna geen straat te vinden! In Lelystad kon men blijkbaar gemakkelijk zonder; men noemde de straten bijvoorbeeld gewoon Kogge, Lagune, Duinvoet, De Schans, Wedderborg, Den Alerdinck en Fraeylemaborg. Er is in Lelystad trouwens ook in geen velden of wegen een '-steeg' te ontdekken. Wat verder ook opvalt, is dat men in Lelystad relatief veel korte en krachtige straatnamen heeft. Niet meer dan tien procent van de straatnamen heeft maximaal zes letters, wat leidt tot straatnamen zoals Haf, Jol, Kamp, Zoom, Horst, Vecht, Botter, Griend, Pampus, Slinge en Wormer. Er is in Lelystad geen straatnaam te bekennen met meer dan 20 tekens; de langste is de Hollands Diepstraat.

Laten we de situatie eens vergelijken met die in Zutphen, een stad die 75 kilometer naar het zuidoosten ligt en waar al meer dan 1700 jaar mensen wonen. In Zutphen zijn ongeveer 425 straatnamen. Daarvan eindigt maar liefst de helft op het achtervoegsel '-straat' en daarnaast eindigt ruim 17% op '-weg', '-laan' of '-steeg'. Ook leuk: in Zutphen zijn maar vier straten van niet meer dan zes letters: Dreef, Kanon, Wanne en Hofweg (zes letters inclusief het achtervoegsel '-weg'!). In Zutphen is daarentegen meer dan 12% van de straatnamen langer dan 20 tekens.

Nou is er wel een verklaring voor het ontbreken van 'straat'-namen in Lelystad. In een aantal wijken die men in de jaren '70 en '80 heeft gebouwd, heeft men namelijk een bijzondere nummering toegepast. Er zijn 24 wijken waar de straten simpelweg genummerd zijn. De adressen bestaan daar uit de naam van de wijk, het nummer van de straat en het huisnummer. Zo kun je bijvoorbeeld wonen op Gondel 01-05, Tjalk 15-01 of Griend 02-06. Ik kan me haast niet voorstellen dat dat handig is, en het zal niet voor niks zijn dat je deze nummering in Nederland verder nauwelijks tegenkomt. Maar misschien dat de plaatselijke bevolking, de hulpdiensten en de postbode daar wel anders over denken.

Reacties

Anoniem zei…
In Nijmegen heb je ook een wijk uit diezelfde tijd met (verschrikkelijke) straatnummers:
"De eerste wijk van Dukenburg is de Aldenhof later kwamen daar de wijken Tolhuis, Zwanenveld, Meijhorst, Lankforst, Malvert, Weezenhof, Vogelzang en Staddijk bij. De meeste wijken in dit stadsdeel hebben geen straatnamen maar straatnummers. Een voorbeeld van een adres zou kunnen zijn: Tolhuis 9998 dat dan staat voor de wijk Tolhuis 99e straat, huisnummer 98."
Via: Wikipedia
Anoniem zei…
Dat er in Nijmegen genummerde straten bestaan is een misverstand. De officiële naam van de openbare ruimte (= straatnaam) is in het stadsdeel Dukenburg op veel plaatsen gelijk aan de wijknaam en in het stadsdeel Lindenholt aan de buurtnaam.
De bebouwing is per wijk of buurt min of meer logisch genummerd. Ieder adres bestaat uit de naam van de openbare ruimte + een 4-cijferig huisnummer.
Door onoplettendheid zijn er op enkele plaatsen 5-cijferige nummers ingeslopen en straatnaamborden opgehangen met namen die in de volksmond worden gebruikt, maar niet door de gemeenteraad zijn vastgesteld.
Anoniem zei…
Hm.. ik vind het juist handig.
Kom Lelystad binnen en vraag naar bijvoorbeeld de Jol. Iedereen weet ongeveer waar die wijk is. Eenmaal bij de wijk is het een kwestie van kijken op de nummerbordjes en je vind snel het huis dat je zoekt.
Dat is wel even anders als je voor een wijk met verschillende straat namen staat.
Hoewel het tegenwoordig eigenlijk niets uitmaakt.. men vertrouwt liever op de een of andere Tom. ;-)
Anoniem zei…
Ik ben heel blij met mijn adres, het klinkt lekker kort en krachtig, en niemand vergeet 'm snel. Bovendien wordt hij regelmatig fout uitgesproken, wat het een nog mooiere klank geeft. Zoom 1528 wordt dan 'zoem 1528'. Men denkt dan blijkbaar aan het Engelse woord 'zoom', want wie weet nog dat het Nederlandse 'zoom' bosrand betekent?
Nico zei…
Ook Zeist-West kent straatnummers in Brugakker, Couwenhoven, Crosestein en Nijenheim.
Harry Tromp zei…
een dubbele nummering is de grootste fout die Lelystad ooit heeft kunnen maken. Nergens loopt het zo vaak verkeerd met postbestellingen dan in Lelystad. Een paar jaar geleden werd besloten om het eerste deel van het nummer bij de straatnaam te betrekken, nog onoverzichtelijker. Welke straatnaam eindigt nu op een nummer en daarna nog eens een huisnummer. Als je bij een bestelopdracht postcode en huisnummer opgeeft, gaat het vaak mis. Ik heb al heel veel ergernis gehad over verkeerde postbezorging, omdat besteldiensten het gewoon niet begrijpen. Ik geef de voorkeur aan een straatnaam, bijvoorbeeld Gondel en dan opvolgende nummers 1 tot en met 500. Volgens mij gaat er dan veel minder mis met bestellingen.
Anoniem zei…
Eigenlijk is het best simpel als je die dubbele nummering snapt en uit de ogen van een amerikaan bekijkt;-)
Het zit namelijk zo de naam van de wijk , de straatnaam zijn de eerste 2 getallen, en de achterste 2 getallen zijn het huis nummer. Dus voor hun die een tommie gebruiken zet je bij de straatnaam de naam van de wijk en de eerste 2 nummers (alleen als nummering uit 4 getallen bestaat) en bij huisnummer de laatste 2 cijfers. Voor hen die Tommie niet gebruiken, zoek eerst naar de wijk. In de wijk zelf staan bordjes bij iedere straat naar elk (hofje) straatnummer met daaronder een bordje met de huisnummers (van .. tot ..)!

Populaire posts van deze blog

Wat is de echte Monopoly-stad van Nederland? En waar ligt Ons Dorp?

Een tijd geleden heb ik al eens uitgelegd wie de straatnamen heeft gekozen voor het Nederlandse Monopoly-spel. De Nederlandse editie van het spel was de eerste waarin straatnamen uit verschillende steden werden gebruikt. Dus vroeg ik me af: is er misschien toch één stad te vinden die al die straatnamen heeft? Dan zouden ze daar mooi hun geheel eigen editie van het spel kunnen maken. Tijdens die zoektocht diende nog een tweede vraag zich aan: waar ligt Ons Dorp? Laten we eerst eens even kijken hoe bijzonder die straatnamen uit het Monopoly-spel eigenlijk zijn. In de top-10 met straatnamen die in het Nederland het meest voorkomen, staat één straat uit Monopoly: de Dorpsstraat . Die komt in Nederland 315 keer voor, van Aalsmeer tot Zwolle. De Brink komt 67 keer voor, van Almelo tot Zuidwolde. Op 43 plaatsen ligt een Steenstraat , van Alphen aan den Rijn tot in Zwolle. Dan komen we bij een bijzonder geval: de Houtstraat komt 32 keer voor in Nederland (van Almere tot Wolvega), maar vreemd

Wie heeft de straatnamen van Monopoly gekozen?

De Barteljorisstraat, Neude, A-Kerkhof en de Kalverstraat. Iedereen kent de straatnamen uit het Monopoly-spel. Maar waarom hebben nou juist deze straatnamen een plekje in het spel gekregen? Waarom heeft men uit Rotterdam niet de Weena of de Lijnbaan gekozen, en voor Amsterdam de P.C. Hooftstraat? En waarom zitten Haarlem en Arnhem er wel in, en Maastricht en Eindhoven niet? Wie heeft dat allemaal bedacht? Voor de geschiedenis van het spel gaan we even helemaal terug naar 1904. Elizabeth Magie vroeg toen patent aan op het bordspel ' The Landlord's Game '. Geïnspireerd door dat spel liet Charles Darrow in 1934 in eigen beheer 5000 exemplaren van het spel 'Monopoly' maken en die waren binnen een jaar verkocht. Toen toonde Parker Brothers interesse om het spel in de Verenigde Staten uit te geven. Zij verkochten binnen een jaar meer dan een miljoen exemplaren. De populariteit van het spel bleef niet onopgemerkt en de Engelse firma Waddington kocht in 1936 de rechten o

Wat is in Nederland de langste straat met één naam?

De Oudebildtdijk in de Friese gemeente Het Bildt wordt vaak de langste straat van Nederland genoemd. De straat loopt van Westhoek naar Oudebildtzijl en is volgens Google Maps in totaal 12,1 kilometer lang. Dat is best een eind inderdaad. Maar is het daarmee inderdaad de langste straat van Nederland? En meer specifiek: de langste straat die van begin tot eind dezelfde straatnaam heeft? Ik zal het maar meteen verklappen: dat is dus niet. Als je gaat zoeken naar 'langste straat van Nederland' kom je allerlei straatnamen tegen. Ik zag dat ergens iemand de Voorstraat in Dordrecht noemde, maar die is 'slechts' 1.200 meter en daarmee met afstand niet de langste. De Laan van Meerdervoort in Den Haag wordt ook vaak genoemd, maar die is met een lengte van 5.800 meter ook zeker niet de langste straat van Nederland. Hier en daar lijkt men dat door te hebben, want daar noemt men het specifiek de langste láán van Nederland. Ik vind gemakkelijke een paar straten die een stuk la

Wat zijn de regels voor nieuwe straatnamen?

Dorstige Smid , Mickey Mousestraat , Kerstomaatplantsoen . Tussen alle vragen die mensen me stellen over straatnamen, komen twee vragen iedere keer weer terug: wie bedenkt toch al die nieuwe straatnamen en wat voor regels gelden daarbij? Het vaststellen van straatnamen is een taak van de gemeente - het gebeurt in het algemeen door het College van B&W. Veel gemeentes hebben een speciale straatnaamcommissie, die advies uitbrengt aan het College. In de commissie zitten deskundigen met verschillende achtergronden, zoals een stadshistoricus en een stedenbouwkundige. De manier waarop in een gemeente de straatnamen worden vastgesteld, is vastgelegd in een 'Verordening Straatnaamgeving en huisnummering'. In die verordening kan een gemeente ook richtlijnen voor de straatnamen opnemen, maar dat is niet verplicht. Het kan ook zijn dat de straatnaamcommissie ongeschreven regels hanteert. Er is dus niet één vaste lijst met regels waar alle straatnamen in Nederland aan moeten vol